Elektrische fietsen, speedpedelecs, hooverboards, elektrische steps, … zijn niet meer weg te denken uit ons hedendaags straatbeeld. De vraag die hierbij rijst is of zulke voertuigen onderworpen zijn aan de verzekeringsplicht in de zin van de WAM (Wet Verplichte Aansprakelijkheid voor Motorrijtuigen).
Het is algemeen geweten dat het voor motorrijtuigen (in principe) verplicht is een Burgerlijke Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen af te sluiten. De verplichting vloeit voort uit artikel 2 van de WAM.
In artikel 2bis van de WAM wordt sedert de wet van 2 mei 2019 een uitzondering voorzien voor motorrijtuigen dewelke door mechanische kracht (= autonoom, zonder gebruik van spierkracht) 25 km/u niet overschrijden. Concreet kan hierbij worden gedacht aan voormelde elektrische voortbewegingstoestellen.
Er wordt in voormelde bepaling een uitzondering voorzien voor bromfietsen klasse A dewelke nog wel onderworpen blijven aan voormelde verplichte verzekeringsplicht. De wetgever verwees voor dit onderscheid naar het verschil in kinetische energie. M.a.w doordat een bromfiets klasse A een grotere massa heeft dan bijvoorbeeld een elektrische fiets of hooverboard zou de aangerichte schade bij een verkeersongeval groter zijn waardoor een verzekeringsplicht wel gerechtvaardigd bleef.
Voormelde invulling bracht in de praktijk enkele bijzondere situaties met zich mee. Zo dient een bestuurder van een speedpedelec dewelke autonoom geen snelheid van 25 km/u bereikt maar zich middels trapondersteuning wel tegen een snelheid van 45 km/kan voortbewegen geen WAM-verzekering af te sluiten. Hetzelfde geldt voor de bestuurder van een bulldozer dewelke een aantal ton weegt doch niet sneller rijdt dan 20 km/uur. Anderzijds is de bestuurder van een bromfiets klasse A dewelke maximaal 25 km/u kan rijden hiertoe wel verplicht.
De Rechtbank van Eerste Aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent heeft in dat verband een prejudiciële vraag gesteld aan het Grondwettelijk Hof.
Het Grondwettelijk Hof oordeelde in haar arrest van 28 januari 2021 dat het niet onredelijk is om bromfietsen klasse A waarvan de massa in combinatie met de toegelaten maximale snelheid over het algemeen tot een grotere kinetische energie leidt te onderwerpen aan de verplichte verzekeringsplicht. Het Grondwettelijk Hof oordeelde anderzijds dat het niet redelijk verantwoord is dat voor andere voertuigen wel een vrijstelling zou gelden ongeacht hun massa en louter op basis van hun maximale autonome snelheid.
Het Grondwettelijk Hof besloot dan ook dat artikel 2bis WAM het gelijkheidsbeginsel schendt aangezien dit artikel het enkel bepaalt dat voertuigen dewelke door mechanische kracht niet sneller kunnen rijden dan 25 km/u uitgezonderd zijn van de verplichte verzekeringsplicht zonder daarbij de massa van deze motorrijtuigen in aanmerking te nemen.
Ingevolge voormeld arrest wordt opnieuw een grote rechtsonzekerheid gecreëerd voor bestuurders van elektrische fietsen, speedpedelecs, … Zullen zij in de toekomst eveneens een WAM-verzekering dienen af te sluiten of zal een gewone BA verzekering alsnog volstaan? De wetgever zal in dit verband spoedig dienen tussen te komen.
Schuermans advocaten volgt de (vermoedelijk) aankomende wetgevende initiatieven in dit verband nauwgezet op en staat uiteraard steeds ter beschikking voor uw verdere vragen.