Op 3 juli 2023 verscheen het Instrumentendecreet van 26 mei 2023 in het Belgisch Staatsblad. Dit decreet bundelt en harmoniseert verschillende omgevingsinstrumenten.
Zo werd ook het instrument van de last, zoals voorzien in artikel 75 van het Omgevingsvergunningsdecreet van 25 april 2014 (OVD), geoptimaliseerd.
Artikel 75, §1, lid 2 OVD voorziet thans in een verplichting voor de vergunningverlenende overheid om een last op te leggen bij het verlenen van een omgevingsvergunning op basis van de basisrechten voor zonevreemde constructies, als tevens voor een zonevreemde functiewijziging.
In de parlementaire voorbereiding valt te lezen dat de lasten verbonden aan een omgevingsvergunning een manier zijn om ruimtelijke ingrepen proportioneel te compenseren.
Zo bepaalt artikel 75, § 2, lid 1 OVD dat die lasten hun oorsprong vinden in het voordeel dat de begunstigde van de omgevingsvergunning uit die vergunning haalt en in de bijkomende taken die de overheid door de uitvoering van de vergunning op zich neemt.
De lasten dienen in redelijke verhouding te zijn tot het vergunde project en dienen verwezenlijkt te kunnen worden door toedoen van de aanvrager (artikel 75, §2, lid 2 OVD).
De last kan zowel in natura, als financieel zijn.
Het opleggen van een financiële last kan evenwel enkel voor zover dit geregeld wordt in een stedenbouwkundige verordening.
De lasten in natura bevinden zich in of in de nabijheid van projecten die de lasten doen ontstaan. Ze worden in de vergunning bepaald op basis van de aard en de te verwachten gevolgen van het project (artikel 75, § 4 OVD).
Dit zijn grotendeels de klassieke kenmerken van de lasten, zoals we ze al jaren kennen.
De wijzigingen van artikel 75 OVD zijn op 1 januari 2024 in werking getreden en gelden voor alle omgevingsvergunningenaanvragen, ook de lopende.
Legt de vergunningverlenende overheid geen last op wanneer dat verplicht is, dan zal de vergunning onrechtmatig verleend zijn.
De vraagt rijst of de gemeenten zaten te wachten op deze nieuwe verplichting.
Zij zullen ofwel een verordening moeten hebben die voorziet in de betaling van een proportionele financiële bijdrage bij toekenning van een vergunning op basis van de zonevreemde basisrechten en/of zonevreemde functiewijziging. Ofwel zullen zij in een last in natura moeten voorzien. In bepaalde gevallen zal dat wellicht enige inventiviteit vragen.
Voor meer informatie kunt u steeds Schuermans advocaten contacteren.