Tot vóór 30 juli 2018 konden publiekrechtelijke rechtspersonen niet strafrechtelijk worden aangesproken.
Volgens het oude artikel 5, vierde lid Sw. werden onder meer de federale staat, de gewesten, de gemeenschappen, de provincies en de gemeenten niet beschouwd als strafrechtelijk verantwoordelijke rechtspersonen.
Daar komt dus nu met ingang van 30 juli 2018 verandering in, gelet op de publicatie van de Wet van 11 juli 2018 in het Belgisch Staatsblad van 20 juli 2018.
Net zoals elke andere rechtspersoon is een publiekrechtelijke rechtspersoon aldus strafrechtelijk verantwoordelijk voor de misdrijven die hetzij een intrinsiek verband hebben met de verwezenlijking van zijn doel of de waarneming van zijn belangen, of die, zoals blijkt uit de concrete omstandigheden, voor zijn rekening zijn gepleegd.
De enige straf die echter kan worden uitgesproken, betreft de eenvoudige schuldigverklaring. Deze straf was voorheen slechts mogelijk in geval van overschrijding van de redelijke termijn (art. 21 VT Sv.).
Er zal dus geen geldboete kunnen worden opgelegd, doch als de eenvoudige schuldigverklaring werd uitgesproken, zullen benadeelde partijen de publiekrechtelijke rechtspersoon die werd veroordeeld, kunnen aanspreken in schadevergoeding.
Het valt af te wachten wat de (vooral financiële) impact van één en ander in de praktijk zal zijn.
Allicht om die reden voorziet de Wet van 11 juli 2018 dat deze nieuwe regels door de minister van Justitie en de minister van Binnenlandse Zaken worden geëvalueerd binnen een termijn van drie jaar na de inwerkingtreding.