Hervorming seksueel strafrecht

Op 30 maart 2022 werd de Wet van 21 maart 2022 houdende wijzigingen aan het Strafwetboek met betrekking tot het seksueel strafrecht gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Deze wet zal in werking treden op 1 juni 2022.

Een volledige bespreking van deze wet is in het kader van huidige bijdrage onmogelijk, doch wij lichten hieronder een aantal nieuwigheden toe.

Uit de Memorie van Toelichting blijkt dat thans de seksuele autonomie van eenieder centraal staat, hieronder begrepen de vrije keuze om al dan niet bepaalde seksuele handelingen te stellen of eraan deel te nemen, met de hiermee gepaard gaande bescherming van de seksuele integriteit.

Opvallend is dat er ook een definitie wordt ingevoerd met betrekking tot de toestemming. In deze definitie wordt onder meer gepreciseerd dat de toestemming niet kan worden afgeleid uit de loutere ontstentenis van verweer van het slachtoffer en dat zij kan worden ingetrokken op elk ogenblik voor of tijdens de seksuele handeling.

Een volledige omkering van de bewijslast in die zin dat niet-toestemming steeds wordt vermoed en toestemming moet kunnen worden bewezen door de verdachte werd niet wenselijk geacht. Het is immers onredelijk om te verwachten dat de toestemming schriftelijk wordt genotuleerd of dat getuigen de verbaal verkregen toestemming zouden kunnen attesten alvorens de seksuele contacten worden aangevat.

Een minderjarige die de leeftijd van zestien jaar nog niet heeft bereikt, wordt geacht niet uit vrije wil te kunnen toestemmen. Als uitzondering hierop is voorzien dat de minderjarige die de volle leeftijd van veertien jaar heeft bereikt, maar niet de volle leeftijd van zestien jaar, wel uit vrije wil kan toestemmen indien het leeftijdsverschil met de andere persoon niet meer dan twee jaar bedraagt.

Een minderjarige kan echter nooit uit vrije wil toestemmen indien de dader een bloedverwant of aanverwant betreft in de rechte opgaande lijn of een adoptant of een bloedverwant of aanverwant in de zijlijn tot en met de derde graad.

Evenmin kan er toestemming zijn indien de daad mogelijk is gemaakt doordat de dader gebruik heeft gemaakt van een erkende positie van vertrouwen, gezag of invloed ten aanzien van de minderjarige.

Inzake de straftoemeting voorziet de Wet van 21 maart 2022 in een gedeeltelijke verstrenging en in een harmonisering. Zo wordt de maximumstraf inzake verkrachting sterk opgetrokken en legt de wet een heel aantal verzwarende omstandigheden vast.

Ten slotte vindt een decriminalisering van sekswerk plaats, waardoor sekswerkers uit de schemerzone komen en voortaan ook met derden zoals banken en verzekeraars overeenkomsten kunnen sluiten. Uitbuiting van sekswerkers blijft echter uiteraard wel strafbaar.

Indien U naar aanleiding van de hervorming van het seksueel strafrecht een specifieke vraag zou hebben, staat Schuermans advocaten steeds ter beschikking om hierop een antwoord te bieden.